Muadhi pranoi Islamin nën ndikimin e thirrësit mekas, Mus'ab ibnu Umejrit.
Natën e ngjarjes së Akabes u shtri dora djaloshare e Muadhit dhe u përshëndet me dorën e Pejgamberit fisnik dhe ia dha besën atij me dëshirë...

 

Muadhi ishte në grupin e përbërë prej 72 vetave, të cilët ia mësynë Mekës dhe u gëzuan pa masë për takimin që patën me Resulullahun a.s., për përcjelljen që i bënë atij me ndërmarrjen e hapave të historisë më të shkëlqyeshme dhe për t'i shënuar faqet e saj më të ndritshme...

 

Posa u kthye nga Meka, së bashku me disa moshatarë të tij formoi një grup për t'i thyer idhujt dhe dëbuar nga shtëpitë e poli­teis­tëve në Jethrib, duke e kryer këtë herë fshehurazi e nga­njëherë edhe haptazi. Në saje të lëvizjes së tyre, njëri prej burrave më të mëdhenj të Medinës, i quajtur Amr ibnu El‑Xhumuh, pranoi fenë islame.

 

Amri ka qenë njëri prej krerëve të fisit Benu Seleme dhe njëri nga zotërinjtë e tij.
Ai mori për vete një idhull të punuar prej drurit të çmueshëm, ashtu siç bënin të gjithë autoritarët. Plaku kujdesej shumë për idhullin e tij..., saqë e mbështillte me mëndafsh, e lyente dhe e pud­roste çdo mëngjes me erëra të këndshme.

 

Fatosat u ngritën dhe shkuan tek idhulli i Amrit në errësirë të na­tës, e hoqën prej vendit të vet dhe dolën me të mbrapa shtëpive të fisit Benu Seleme dhe e hodhën në një gropë në të cilën grum­bu­lloheshin mbeturinat...

 

Posa u zgjua, plaku e kërkoi idhullin por nuk e gjeti, e kërkoi në çdo vend, derisa e gjeti të përdhosur në një gropë, të zhytur në mbe­turina, e atëherë tha: Mjerë për ju, kush bëri armiqësi ndaj zotit tonë këtë natë?!

 

E nxori idhullin nga mbeturinat, e pastroi, e pudrosi dhe e ktheu në vendin e mëparshëm e iu drejtua:
O "Menat”, për Zotin, sikur ta di se kush e bëri këtë me ty, do ta poshtëroja...
Kur u errësua, plaku ra për të fjetur, kurse djelmoshat u për­vodhën, shkuan deri tek idhulli dhe vepruan njësoj si natën e ka­luar... Ai e kërkoi idhullin përsëri, gjersa e gjeti në një gropë tjetër... E nxori atë, e pastroi, e pudrosi dhe iu kërcënua ashpër atyre që bënë armiqësi ndaj tij...

 

Pasi e njëjta gjë u përsërit, plaku e nxori idhullin prej nga e kishin hedhur dhe e pastroi atë... Pastaj mori një shpatë të cilën ia vuri idhullit dhe iu drejtua duke i thënë: - Për Zotin, nuk e di kush po vepron kështu ndaj teje, gjersa ti e sheh.... Nëse ke diçka të mirë e të dobishme, o Menat, atëherë mbroje vetveten... ja këtë shpatë e ke me vete...
Përsëri gjatë natës shfaqën armiqësi ndaj idhullit dhe ia morën shpatën e varur në qafë... E lidhën te fyti një qeni të ngor­dhur dhe i hodhën që të dy në njërën prej atyre gropave.

 

Kur u zgjua, plaku filloi të kërkojë idhullin e vet, derisa e gjeti të hedhur në mes të mbeturinave, krahas një qeni të ngordhur dhe të përlyer në fytyrë.
Në atë rast e shikoi dhe tha:
- Për Zotin, po të ishe zot, ti nuk do të ishe në mes të një gro­pe i lidhur së bashku me një qen.

 

Andaj plaku nga fisi Benu Seleme pranoi Islamin dhe shqiptoi fjalën e dëshmisë.
Kur Pejgamberi a.s. arriti në Medinë, djaloshi Muadh ibnu Xhe­bel u shoqërua me të dhe e përcillte si hija objektin e vet. Nga ai mori Kur'anin dhe legjislaturën islame, derisa u bë njeri prej le­xuesve më të spikatur të Librit të Zotit prej radhëve të sahabëve si dhe u bë njohës i dispozitave të Tij...

 

Jezid ibnu Kutejbi në lidhje me këtë na rrëfen:
- Kam hyrë në xhami të Himsit (vend në Siri), kur, ja, një djalosh me flo­kë kaçurrela, kurse përreth tij janë mbledhur njerëzit. Kur fliste ai, dukej sikur nxirrte nga goja dritë dhe xhevahir. Pyeta: - Kush është ky?!
Më thanë: -Ky është Muadh ibnu Xhebeli.

 

Ebu Muslim El‑Havlanij transmeton dhe thotë: "Kam ardhur në xhami të Damaskut, ku kishte një rreth njerëzish (tubim për të fituar dije v.j.) nga shokët eminentë të Muhammedit a.s. Në mesin e tyre qëndronte një i ri, syzi, dhëmbëbardhë dhe kurdo që nuk pajto­he­shin rreth ndonjë çështjeje në lëmin e dijes këshilloheshin me atë djalosh. Atëherë pyeta njërin që ishte ulur pranë meje.
- Kush është ky?!
Ai tha: -Është Muadh ibnu Xhebeli.

 

Kjo nuk është për të na befasuar, sepse Muadhi është edukuar dhe arsimuar në shkollën e Pejgamberit s.a.v.s. qysh kur i ka pasur thonjtë ende të butë. Ai doli nga duart e tij, e mori dijen prej burimeve të tij të begatshme, mori njohuritë nga burimi i vër­tetë dhe ishte nxënësi më i mirë i mësuesit më të mirë.

 

Muadhit i mjafton për dëshmi ajo që për të ka thënë Pejgamberi a.s.:
"Më i dituri nga umeti im mbi hallallin dhe haramin është Mua­dhi.” Mjafton që ai është vlerësuar mbi gjithë umetin e Muhammedit a.s., sepse ai ka qenë njëri prej gjashtë vetëve që e kanë tubuar Kur'anin në kohën e Pejgamberit a.s.
Kështu që, kur bisedonin sahabët dhe në mesin e tyre gjendej Mua­dhi, ata e shikonin me respekt për hir të diturisë që zotëronte.

 

Meqë kishte aftësi të dalluar, Muhammedi a.s. dhe dy halifët pas tij e kanë angazhuar Muadhin në shërbim të fesë islame dhe të muslimanëve.
Kur Muhammedi a.s. i sheh grupet kurejshite të cilat turma­-tur­ma hynin në Islam, ai e ndjeu nevojën e muslimanëve të rinj për një mësues të madh i cili do t'ua mësojë Islamin dhe do t'i pajisë me njo­huri mbi dispozitat islame. Atëherë Muhammedi a.s. emëroi si përfaqësues të vetin në Mekë Attab ibnu Usejdin, ndërsa Muadhin e angazhoi aty që t'ua mësojë njerëzve Kur'anin dhe që t'i pajisë ata me njohuri islame.

 

Kur erdhën emisarët e mbretërve të vendeve të Jemenit te Re­sulullahu a.s. që të pranojnë Islamin, ata kërkuan që të dërgohet me ta cilido që t'ua mësojë njerëzve fenë e tyre, atëherë Pejgam­beri a.s. vendosi që për këtë mision ta emërojë njeriun më të aftë dhe më të shkathët ndër shokët e tij. Andaj, me këtë detyrë anga­zhoi Muadhin dhe e urdhëroi të shkojë me ta.

 

Pejgamberi fisnik doli që ta përcjellë vetë këtë dele­ga­cion të udhërrëfyesve të dritës... Ai filloi të ecë në krahun e posh­tëm të devesë së Muadhit, gjersa ai ishte hipur.
Pejgamberi a.s. vazhdoi të ecë krahas tij dhe siç dukej kënaqej në shoqëri me Muadhin...

 

Pastaj i dha këtë porosi:
- O Muadh! Ndoshta nuk do të më takosh mbas këtij viti... sigu­risht se ti do të kalosh pranë xhamisë sime dhe varrit tim...
Atëherë Muadhi qau përmallshëm, sepse po ndahej nga Pejgam­beri a.s., e me të qanë edhe muslimanët...

 

Paralajmërimi i Pejgamberit fisnik u vërtetua, sepse sytë e Mua­dhit nuk u kënaqën më dhe nuk e panë Muhammedin a.s. mbas atij rasti.
Pejgamberi a.s. u nda nga kjo jetë para se të kthehet Muadhi nga Jemeni.
Pa dyshim se Muadhi qau posa u kthye në Medinë, kur pa varrin ku ishte vendosur trupi i të dashurit të tij ‑ Pejgamberit a.s.

 

Kur e mori sundimin Omeri r.a., ai e dërgoi Muadhin te fisi Benu Kilab me qëllim që t'ju ndajë atyre pasuritë e tyre dhe t'iu shpër­ndajë varfnjakëve lëmoshën e të pasurve. Muadhi e kreu me nder atë që i ishte besuar dhe u kthye te gruaja e vet me një shtrojë (e cila vendoset mbi shpinë të kafshës, nën shalë), me të cilën kish­te shkuar dhe e kishte mbështjellur për qafe, kurse e shoqja i tha:
‑ Ku është dhurata që më ke sjellë, ashtu siç ju sjellin mëkëm­bësit (sunduesit) familjeve të tyre?!
Ai iu përgjigj:
‑ Unë kisha një Përcjellës (Allahu xh.sh) gjithnjë të zgjuar që më përcillte mua.
Ajo tha:
‑ Ti ishe besnik ndaj Resulullahut dhe ndaj Ebu Bekrit, e Omeri ka dërguar përjcjellës për ty?!!
Ajo e përhapi këtë lajm te gratë e Omerit dhe iu ankua atyre... Lajmi i arriti Omerit, i cili e thirri Muadhin dhe i tha:
‑ Unë të kam dërguar ndonjë përcjellës që të të përcjellë ty?!
Ai iu përgjigj:
‑ Jo, o emir i besimtarëve, por unë nuk gjeta diçka që të arsye­to­hem tek ajo, përveç kësaj...
Omeri r.a. qeshi dhe i dha atij diçka e i tha:
‑ Bëje të kënaqur me të...

 

Në kohën e Omerit, atij i shkroi mëkëmbësi i Shamit, Jezid ibnu Ebi Sufjani, e i thotë:
- O emir i besimtarëve, vërtet populli i Shamit është shtuar dhe ka mbushur qytetet. Ata kanë nevojë për një njeri i cili ua më­son Kur'anin dhe fenë e tyre, prandaj më ndihmo me njerëz, o emir i besimtarëve, që do t'i mësojnë ata. Atëherë Omeri thirri pesë veta të cilët e kishin tubuar Kur'anin në kohën e Pejgamberit a.s.

 

Ata ishin: Muadh ibnu Xhebeli, Ubade‑tu ibnu es‑Samiti, Ebu Ej­jub el Ensariju, Ubejj ibnu Ka'bi dhe Ebu ed‑Derda', kurse Omeri iu drej­tua atyre:
- Vërtet, vëllezërit tuaj nga populli i Shamit kanë kërkuar ndihmë nga unë që t'ju dërgoj njerëz, që do t'iu mësojnë atyre Kur'anin dhe do t'i pajisin me dije për fenë e tyre, andaj më ndih­moni ‑ Zoti ju mëshiroftë ‑ tre nga ju, nëse dëshironi zgjidhuni (hidhni short), e nëse jo, atëherë do t'i caktoj tre prej jush.

 

Ata thanë:
‑ Përse të hedhim short? Ebu Ejjubi është i moshuar, kurse Ubejji njeri i sëmurë, andaj kemi mbetur ne të tre.
Omeri iu tha:
‑ Filloni në Hims dhe kur të kënaqeni me gjendjen aty, njëri prej jush le të mbetet aty, kurse njëri le të shkojë në Damask dhe i treti në Palestinë!
Sahabët e Resulullahut u ngritën dhe e zbatuan atë që i urdhëroi Omeri duke filluar së pari në Hims...
Pastaj aty mbeti Ubade ibnu Samiti, Ebu Derda shkoi në Da­mask, kurse Muadhi shkoi në Palestinë.

 

Muadhin atje e goditi kolera.
Në momentet e vdekjes, ai u drejtua nga kibla dhe filloi të për­sërisë këtë refren:
- Mirë se erdhe (merhaba) oj vdekje, mirë se erdhe!
Një vizitor ka ardhur mbas një mungese...
Një i dashur vizitoi me mall...
Pastaj shikoi kah qielli dhe tha:
- O Zoti im, Ti e di se vërtet nuk e kam dashur këtë botë, as qën­drimin e gjatë në të për mbjelljen e drunjve (pemëve) e as për rrje­dhën e lumenjve...

 

Por, isha i etur për diçka më të vlefshme (më meritore) dhe më të rëndë: për t'i mbartur vështirësitë në tubimet e dijetarëve dhe për të hyrë në radhët e përkujtuesve të dijës...
O Zoti im, pranoje shpirtin tim me mirësinë Tënde që Ti e pra­non shpirtin besimtar.
Pastaj u largua shpirti i tij i pastër nga trupi, duke qenë larg familjes dhe farefisit shpirti i thirrësit në të vërtetën i shpërngulur në rrugën e Allahut.